مكان ترمز هاي ضد قفل
در اين مقاله ما همه چيز را درباره ي ترمز هاي ضد قفل ياد مي گيريم:اينكه چرا به آنها نياز داريم،چه چيز هايي در آنها به كار رفته است،چگونه كار مي كنند،بعضي از انواع رايج و بعضي از مشكلات مربوط به آن .
بدست آوردن يك مفهوم كلي از ترمزهاي ضد قفل :
تئوري ترمز هاي ضد قفل بسيار ساده است.يك چرخ در حال ليز خوردن(به طوري كه سطح تماس تاير نسبت به زمين سر بخورد) نسبت به چرخي كه ليز نمي خورد نيروي اصطكاك كمتري دارد.اگربا اتومبيل خود در يخ گير كرده باشيد مي دانيد كه اگر چرخها بچرنخد هيچ نيروي جلو بري به اتومبيل وارد نمي شود زيرا سطح تماس چرخ نسبت به يخ ليز مي خورد .
ترمزهاي ضد قفل با جلوگيري كردن از سر خوردن چرخ ها در هنگام ترمز كردن،دو مزيت را بوجود مي آورند:اول اينكه خودرو زود تر متوقف مي شود و دوم اينكه مي توان خودرو را هنگام ترمز كردن نيز هدايت كرد .
در ترمز هاي ضد قفل چهار بخش اصلي وجود دارد :
● حسگر هاي سرعت
●پمپ
●سوپاپ ها
●كنترل كننده
پمپ وسوپاپ هاي ترمز ضد قفل
حسگرهاي سرعت:
سيستم ترمز ضد قفل بايد بداند چه موقع چرخ در حال قفل كردن است،حسگرهاي سرعت كه در هر چرخ يا در بعضي مواقع در ديفرانسيل قرار گرفته اند اين اطلاعات را فراهم مي كنند
سوپاپ ها:
در هر لوله ي ترمز كه به هر ترمز مي رود يك سوپاپ وجود دارد كه با كنترل كننده كنترل مي شود،در بعضي از سيستم ها سوپاپ سه حالت دارد:
●در حالت اول سوپاپ باز است و فشار از سيلندر اصلي مستقيما به ترمز مي رسد
●در حالت دوم سوپاپ لوله ي ترمز را مي بندد و ترمز را از سيلندر اصلي جدا مي كند،اين حالت از افزايش بيش از حد فشار ترمز وقتي راننده روي پدال فشار مي آورد،جلو گيري مي كند
●در حالت سوم سوپاپ مقداري از فشار ترمز را كم مي كند
پمپ:
چون سوپاپ مي تواند فشار ترمز را كم كند بايد به طريقي اين فشار از دست رفته را جبران كرد واين كاري است كه پمپ انجام مي دهد.بعد از اينكه سوپاپ فشار را در يك ترمز كم كرد پمپ دو باره فشار ايجاد مي كند
كنترل كننده:
كنترل كننده يك پردازنده است كه با توجه به حسگرهاي سرعت، سوپاپ ها را كنترل مي كند.
ترمز ضد قفل هنگام عمل كردن:
انواع مختلف و الگوريتم هاي كنترل گوناگوني براي ترمز هاي ضد قفل وجود دارد.ما درباره ي طرز كار يكي از ساده ترين انواع آن توضيح مي دهيم.
كنترل كننده هميشه حسگرهاي سرعت را كنترل مي كند و به دنبال كاهش سرعت غير معمول در چرخ ها مي گردد.دقيقا قبل از اينكه چرخي قفل كند كاهش سرعت شديدي را تجربه مي كند اگر اين چرخ كنترل نشود بسيار زودتر از زماني كه خودرو براي متوقف شدن نياز دارد قفل خواهد كرد.يك خودرو كه با سرعت ٦۰مايل در ساعت حركت مي كند درشرايط ايده آل حدود ٥ ثانيه زمان لازم دارد تا بايستد اما يك چرخ در كمتر از يك ثانيه از چرخيدن مي ايستد و قفل مي كند.
كنترل كننده مي داند كه يك چنين كاهش سرعتي در چرخها غيرممكن است.بنابراين در چرخي كه كاهش سرعت غير معمول داشته فشار ترمز را كاهش مي دهد تا زماني كه حسگر آن چرخ افزايش سرعت را ثبت كند آنگاه كنترل كننده دوباره فشار ترمز را افزايش مي دهد تا اينكه حسگر ها كاهش سرعت را گزارش كنند.كنترل كننده اين كار را بسيار سريع وقبل از آنكه تاير تغيير سرعت زيادي داشته باشد انجام مي دهد نتيجه اين است كه حركت چرخ ها با همان شدتي كه از سرعت خودرو كم مي شود كند مي گردد و ترمز ها چرخ ها را نزديكي نقطه ي قفل كردن نگه مي دارند كه اين به سيستم بيشترين نيروي ترمز كردن را مي دهد.
وقتي ترمز ضد قفل در حال كار كردن است شما ضربات منظمي در پدال ترمز احساس مي كنيد كه به خاطر باز و بسته شدن سريع سوپاپ ها است.بعضي از ترمزهاي ضد قفل تا ۱٥بار در ثانيه اين كار را انجام مي دهند.
انواع ترمزهاي ضد قفل:
ترمزهاي ضد قفل طراحي هاي مختلفي دارند كه به نوع ترمز به كار رفته بستگي دارد.ما به آنها بر اساس تعداد كانال ها(تعداد سوپاپ هايي كه به طور جداگانه كنترل مي شوند) و تعداد حسگر هاي سرعت اشاره مي كنيم:
●ترمز ضد قفل با چهار كانال و چهار حسگر سرعت:اين بهترين طراحي است كه در آن براي هر چرخ حسگر و سوپاپ جداگانه اي وجود دارد با اين روش كنترل گر هر چرخ را به طور مجزا بررسي مي كند تا به هر چرخ بيشترين نيروي اصطكاك وارد شود.
●سه كانال و سه حسگر:اين روش بيشتر در وانت ها و كاميون ها با چهار چرخ ضد قفل استفاده مي شود و در آن براي هر چرخ جلو يك حسگر و يك سوپاپ وجود دارد اما براي دو چرخ عقب فقط يك حسگر و يك سوپاپ وجود دارد.حسگر سرعت چرخ هاي عقب روي محور عقب قرار دارد.
در اين حالت براي هر چرخ جلو كنترل جداگانه وجود دارد بنابراين چرخ هاي جلو به بيشترين نيروي ترمزي مي رسند. چرخ هاي عقب قبل از فعال شدن سيستم ضد قفل، قفل مي كنند. با اين سيستم ممكن است يكي از چرخهاي عقب هنگام ترمز كردن قفل كند كه نسبت به حالت چهار كاناله باعث كاهش كارايي ترمز مي شود.
●يك كانال و يك حسگر:اين سيستم در وانت ها و كاميون ها با محور عقب ضد قفل وجود دارد كه يك سوپاپ براي كنترل هر دو چرخ عقب و يك حسگر سرعت واقع در محور عقب دارد
اين سيستم مشابه قسمت عقب سه كاناله عمل مي كند دو چرخ عقب با هم كنترل مي شوند و قبل از فعال شدن سيستم ضد قفل هر دو قفل مي كنند.در اين روش هم ممكن است يكي از چرخ هاي عقب هنگام ترمز كردن قفل كند كه باز هم باعث كاهش كارايي ترمز مي شود.
اين سيستم به سادگي قابل تشخيص است.معمولا يك لوله ي ترمز وجود دارد كه با يك اتصالT شكل به دو چرخ عقب وصل مي شود.شما مي توانيد حسگر هاي سرعت را با مشاهده ي اتصالات الكتريكي نزديك ديفرانسيل در محورعقب پيدا كنيد.
ABS :م( s4-Wheel *4-Channel ABS) ترمز ضد قفل با چهار كانال مجزاي ABS براي هر چرخ
ESP :م ( Electronic Stability Program ) بطورهوشمند و مستمر( هرهزارم ثانيه ) وضعيت خودرو و جاده را بررسي و درنهايت مناسبترين سيستم ترمز موجود در خودرو را بالحاظ نمودن وضعيت جاده انتخاب مي نمايد .
ASR : اين سيستم ترمز در شرايط جاده هاي برفي و زمستاني با تركيب ترمز ABS و استفاده از قدرت موتور به راننده كمك مي نمايد كه خودرو را به سادگي كنترل و متوقف نمايد .
EBD : اين سيستم ترمز در جهت توقف كامل خودرو باكمك ECU و چهار سنسور و كانال مجزا براي هرچرخ كمك مي نمايد در شرايط جاده اي متفاوت هر چرخ را به تنهايي كنترل نمايد و مانع از انحراف و تغيير جهت خودرو در شرايط جاده اي لغزنده و باراني ، خاكي ، دست انداز و همچنين در ترمزهاي شديد و ناگهاني شود .
